Filozofia stoicka jest postawą etyczną umożliwiającą osiągnięcie szczęścia niezależnie od warunków zewnętrznych. W poniższym tekście dowiesz się czym jest stoicyzm i dlaczego ta starożytna filozofia ciągle odgrywa przewodnią rolę w życiu wielu osób.
Czym jest stoicyzm?
Stoicyzm jest kierunkiem filozoficznym mającym swój początek w starożytnej Grecji. Protoplastą myśli był założyciel pierwszej szkoły stoików Zenon z Kition. Wraz z podbojem Grecji przez Rzymian kierunek ten przeniknął do cesarstwa rzymskiego i wywarł duży wpływ na etykę chrześcijańską.
7 założeń stoicyzmu
- Liczy się nie to co ci się przydarza ale jak na to reagujesz-Epiktet Filozofia ta znana jest dziś z podejścia do etyki oraz w jaki sposób reagować na niespodziewane sploty wydarzeń. Zgodnie z tą myślą uważa się, że przeważająca część zdarzeń z którymi mamy do czynienia jest poza naszą kontrolą. Stoicy ceniący harmonie uważają, że nie powinniśmy angażować się emocjonalnie w sytuacje na które nie mamy wpływu. Ponadto uważają, że uleganie zewnętrznym emocjom wywiera niekorzystny czynnik na zachowanie spokoju, stanu mentalnego, który jest fundamentem filozofii stoickiej.
- Biednym jest nie ten, kto ma mało, ale ten, kto tęskni za tym, by mieć więcej-Seneka Młodszy W podobnym tonie jest postrzegane bogactwo i dobra materialne. Uważa się, że rzeczy te wywołują chwilowe poczucie radości ale dłuższym okresie czasu nie dają trwałego zaspokojenia. Z tego powodu nie należy zabiegać o dobra materialne za wszelką cenę.
- Nie pozwól by echo cudzych spraw zagłuszało twoje własne-Epiktet W tym aforyzmie grecko-rzymski filozof wzywa do bycia obecnym i skoncentrowanym na teraźniejszości. Podejście takie podkreśla, że czas jest największym zasobem i marnowanie go na czynności lub przemyślenia, które niewiele wnoszą w życie jest błędem. Filozofowie stoiccy w ten sposób ostrzegają by nie pozwolić zewnętrznym informacjom wpływać na życie i myśli.
- Nikt nie jest wolny, kto nie jest panem samego siebie-Epiktet Co ma na myśli słynny filozof? Człowiek wolny to człowiek panujący nad zachowaniem, odruchami, myślami. Osoba taka nie ulega słabościom i nic nie jest w stanie jej wytrącić z równowagi. Osoba taka jest jak latarnia stabilności i siły w świecie, który jest chaotyczny i niestabilny. Taka postawa jest esencją filozofii stoickiej ukształtowanej poprzez świadome wybory wolne od zewnętrznych wyróżnień czy ulotnych triumfów. Myśliciele uczą, że panowanie nad sobą jest najwyższą formą wolności.
- W zdrowym ciele zdrowy duch-Juwenalis Stwierdzenie to podkreśla związek między sprawnością fizyczną a sprawnością umysłu przypominając, że bycie w dobrej kondycji fizycznej jest związane z optymizmem i szacunkiem do samego siebie. W tym podejściu nie chodzi o to żeby mieć doskonale wyrzeźbione sylwetkę a o troskę o ciało, traktowania go z szacunkiem, pielęgnowania poprzez ćwiczenia, właściwe odżywianie i odpowiedni odpoczynek. Jak zauważyli stoicy sprawność fizyczna odgrywa ważną rolę dla kondycji psychicznej i emocjonalnej.
- Niemożliwe jest, aby człowiek nauczył się tego co już wie-Epiktet Stoicyzm naucza ciągłego rozwoju intelektualnego. Nauka nie polega tylko na gromadzeniu wiedzy ale na nieustannym dążeniu do zrozumienia, radości z odkrywania i otwartości umysłu na nowe możliwości i perspektywy. Filozofia polega na czerpaniu radości z niewiedzy, zadawaniu pytań i rozwoju z odkrywania odpowiedzi. Czym więcej nauki tym większe przeświadczenie jak wiele jest jeszcze do nauczenia. Sokrates, jeden z największych filozofów starożytności stwierdził, ’’Wiem, że nic nie wiem’’. Zdanie to oddaje sedno w podejściu filozofii antycznej do nauki. Otwartość na nowe niezbadane pola ekscytują i wyzwalają niegasnący płomień ciekawości w poszukiwaniu odpowiedzi. Dążenie do mądrości jest źródłem wiedzy i inspiracji, świadectwem nieograniczonego potencjału ludzkiego umysłu, to sposób wniesienia wkładu w otaczający świat.
- Najodważniejszym widokiem na świecie jest widok wielkiego człowieka walczącego z przeciwnościami losu-Seneka Filozof wskazuje jak wielka cnotą jest widok człowieka dzielnie walczącego z przeciwnościami losu. Trudność polega na umiejętnym wykorzystaniu siły w nawigowaniu po burzliwych żywiołach z jakimi każdy z nas musi się zmagać. Odporność na przeciwności losu polega na stawianiu czoła wszelkim niedogodnościom z podniesionym czołem aby stawać się coraz silniejszym. Stoicyzm naucza, że każde niepowodzenie nie jest powodem do poddania się a wręcz przeciwnie jest źródłem nauki i wyzwaniem, które należy pokonać. Konsekwentne dążenie do celu nawet w obliczu największych trudności ma potencjał do rozwoju na drodze do sukcesu. Prawdziwa siła skupia się na tym, by po każdym upadku podnieść się i stać się silniejszym.
Podsumowanie
Stoicyzm się nie starzeje, pozostaje młody i ponadczasowy. Głęboka analiza życia stworzona przez starożytnych mędrców jest ciągle aktualna. Cnoty takie jak; cierpliwość, męstwo, siła, opanowanie, czy etyka są dziś w czasach chaosu i niepewności szczególnie pożądane.
Łukasz Kuk